Што з намі будзе пасля смерці? Ці існуе «той свет»? І калі існуе, то як дастойна правесці туды памерлага? Нашыя продкі верылі, што смерць была лагічным працягам жыцця чалавека і ніколі не адпускалі нябожчыка на той свет з пустымі рукамі. Разам з ім у труну клалі ежу, адзенне або грошы. Кожная рэч мела свае сэнсы.
Беларускі праект Цячэ паспрабавала ў іх разабрацца і адабрала для нас топ-5 пахавальных традыцый беларусаў.
Паміж пустак, балот беларускай зямлі,
На ўзбярэжжы ракі шумнацечнай,
Дрэмле памятка дзён, што ў нябыт уцяклі, –
Ўдзірванелы курган векавечны.
Да XII-XIII стагоддзя над магіламі нашы продкі насыпалі курганы. На поўначы Беларусі ў народзе іх называлі валатоўкамі. Існавалі прыгожыя павер’і, што ў насыпах спяць вечным сном волаты-веліканы.
Магчыма, вам даводзілася бачыць і нарубы. Так называлася дубовая калода альбо брус, які клалі на магілы ў многіх раёнах беларускага Палесся да сярэдзіны XX стагоддзя. Разам з драўляным крыжом такая надмагільная канструкцыя выконвала функцыю помніка. Звычай ставіць нарубы быў пашыраны ад Дняпра да басейна Мухаўца.
Лічылася, што на тым свеце нябожчыку спатрэбіцца новае чыстае адзенне. На Берасцейшчыне труну маглі абіваць платамі (жаночы галаўны ўбор), а таксама накрываць платам самога памерлага.
Манеты кідалі ў магілу яшчэ да нядаўняга часу. Беларусы мяркуюць, што грошы спатрэбяцца нябожчыку, каб «выкупіць месца». Праўда, у каго яго трэба выкупаць – пытанне адкрытае. Магчыма, гэты звычай звязаны з практыкай выпадковага парушэння старых магіл, каб іншыя нябожчыкі не прэтэндавалі на гэтае месца.
Лічылася, што нітка, якой звязвалі памерламу ногі, набывала чароўныя ўласцівасці. Напрыклад, выводзіла бародаўкі. Таксама практыкаваўся спосаб лячыць розныя хваробы з дапамогай пальца нябожчыка. Пры развітанні з памерлым чалавек мог узяць яго палец і правесці ім па хворым месцы, каб памерлы забраў хваробу з сабой.
Пасля пахавання ўся радня збіралася за памінальным сталом, рабіла «абед». Галоўнай стравай лічылася куцця або коліва. На другі дзень пасля развітання з памерлым родзічы наведвалі яго магілу. Казалі, што пайшлі «снедаць» або «будзіць» нябожчыка.
На Радаўніцу ў Беларусі і да сёння засцілаюць магілы абрусамі-настольнікамі, раскладаюць ежу і выпіўку. Што праўда, часта на такіх абедах людзі проста напіваюцца.
Цікавая традыцыя ў нашых продкаў была звязана і з… макам! Мак рассыпалі каля хаты альбо магілы, каб нябожчык не прыходзіў да родзічаў. Лічылася, што памерлы вымушаны збіраць гэты мак і таму проста не паспявае дабрацца да жывых.
Испания оштрафовала пять бюджетных авиакомпаний — Ryanair, EasyJet, Vueling, Norwegian Air и Volotea — за…
Премьера состоится в следующем году.
Начиная с 6:00 утра 22 ноября зафиксировано как минимум 14 заходов российских дронов-камикадзе типа «шахед»…
Министр иностранных дел России приехал в Брест на совместную коллегию и решил пообщаться со студентами.
С каждым годом на дорогах Полесья увеличивается количество автомобилей, и вместе с этим растет число…
Увы, главная проблема не в том, что они быстро заканчиваются.