Саша Філіпенка: “У Беларусі магчыма ўсё, акрамя перамен. Пакуль”

 

Напраўляючыся ў Мінск з Еўропы, трэба ведаць

Некалькі год таму, калі я выступаў у Женеве да мяне падайшла мясцовая жіыхарка і сказала: “Вы не маеце права казаць, што ў Беларусі дыктатура, бо ў вас чыстыя вуліцы і добрыя рэстараны, у якія еўрапецы могуць часам прыязджаць.. Як сказаў і міністр замежных спраў Венгрыі, які ў Беларусі быў тры разы толькі за апошні год. Мы можам быць арыштаваныя, калі вернемся дадому. А ён не. З іншага боку нам не трэба паціскаць руку дыктатару, як гэта робіць прадстаўнік Еўразвязу.

А што ж адбываецца насамрэч? Тады ў Жэневе ў суразмоўцы  запытаўся, ці ведае яна, што ў Беларусь застаецца адзінай краінай ў Еўропе дзе дзейнічае смяротное пакаранне? І прысуды прыводзяцца ў выкананне ў турме ў цэнтры горада, насупраць рэстарана, які ёй вельмі спадабаўся.

Вядома, што яна гэтага не ведала. Але гэта не турбавала яе. І лічыла, што яе ўражанні аб’ектыўныя, бо яна ўсё бачыла на свае вочы.

Мне б хацелася распавесці пра тое, што не заўважыла ні яна, ні міністр замежных спраў Венгрыі.

Нядаўна я даведаўся, што выдаўцы даведнікаў не пішуць на вокладках год выпуску, бо яны хутка выходзяць з моды, а турысты заўсёды імкнуцца купіць апошняя выданее, каб не шукаць рэстараны, або галерэі, якіх па нейкіх прычынах больш няма.

Няма ніякай неабходнасці ставіць год выпуску на даведніку пра сталіцу Беларусі. Напраўляючыся у Мінск з Еўропы з перасадкай дзе-небудь у Стамбуле, трэба быць гатовым зрабіць апошнюю частку шляху на аўтобусе. Цягнікі ў Беларусь не ходзяць… Амаль усе пункты пропуску зачыненыя, таму колькі вы правядзеце на мяжы, ніхто не ведае.

Апынуўшыся на цэнтралным вакзале, вам зададуць пытанні супрацоўнікі КДБ.

Вязіце з сабой валюту. З кожым днём, мяняючы доллары і еўра на беларускія рублі, вы будзеце атрымліваць крыху больш, чым учора. Дэвальвацыя – бясконцая.

Як еўрапейцы, вы маеце права выбраць любы гатэль або прыватную кватэру. А гатэлі вас пачнуць праслухоўваць. У кватэры, магчыма, не. Вы і не заўважыце, што за вамі сочаць.

Але вы зможаце рабіць тое, чаго не могуць зрабіць сотні з’ехаўшых беларусаў, якія уцяклі з Беларусі – гуляць па Менску.

Гэта сталіца паражэння. Гэты горад маўчыць аб надзеях, якія не спраўдзіліся. Гэты города падобны на мужчыну, якога прынізілі на вачах яго дзяцей і прапанавалі працягваць жыць.

Усё, чаго не хапае гэтаму месцу, спакоўнага і свабоднага жыцця, якое заслужыў змучаны вольны народ.

Апынуўшыся тут, вы сапраўды бачыце чысты і сучасны мегаполіс, у якім машыны ўсё часцей кітайскія з-за еўрапейскіх санкцый.

Што за кадрам, аб чым не пішуць у даведніках?

У сучасных даведніках нічога не кажуць пра затрыманні, знявагі і катаванні. Адпраўляючыся ў Беларусь, вы адпраўляцеся ў краіну, дзе разгорнутыя поўнамасштабныя рэпрэсіі. Арэшты працягваюцца кожны дзень. Менск не адпускае боль. Каго могуць закрыць? Каго заўгодна! У гэтым ёсць логіка рэпрэсій – баяцца павінны ўсе…

Затрыманні могуць адбывацца дзе заўгодна. Калі побач з вамі спыняецца мікраўтобус “Фолксваген” з зацямнённым школом, будзе пільнымі: хутчэй за ўсё побач будуць кагосьці арэштоўваць, магчыма і вас. Таму лепш за ўсё круціце галавой і пры першай жа магчымасці бяжыце.

Кейс звычайнага беларуса ў выгнанні

У кнігарні, нягледзячы на тое, што я адзін з самых прадаваемых беларускіх пісьменнікаў, маіх кніг тут няма. Дакладней, іх няма на паліцах. Вам трэба зайсці і спытацць у прадаўца, ці ёсць Філіпенка. Як сапраўдны наркадылер, ён дастане кнігу з-пад паліцы і падасць Вам. Мае тэатральныя пастановы забароненыя, супраць мяне адкрыта крымінальная справа. Прабачце, але наша павасудзе працуе так, што я да гэтага часу не ведаю, па якім артыкуле.

Але самае сумнае, што у гэтым няма нічога асаблівага. У мяне самы звычайны беларсукі кейс. У мяне ўжо няма правоў не толькі грамадзянкіх, але і аўтамабільных, няма магчымасці прыляцець да дому і атрымаць ніякія дакументы. І зусім хутка, як і многія беларусы, я застануся без пашпарта.

Пра кнігі і наркотыкі

Я распавядаў, што кніжкі цяпер, як наркотык. Наркотыкі ў горадзе таксама ёсць. Дастаць іх зоўсім нескладана. Але будзе асцярожныя. Нават калі іх зноўдуць у вас у кішэні, Вы рызыкуеце атрымаць да 8 гадоў пазбаўлення волі. Беларускія калоніі запоўненыя беларускімі хлопцамі, якія “прыселі” на 7-8 гадоў за тое, што мелі пры сабе нейкую траву, хоць гэта дапушчальна ў Еўропе.

З наркотыкамі на дзяржаўным узроўні вядзецца нібыта сур’ёзная барацьба. Усё гэта скончваецца тым, што ў турмах аказваюцца турысты і падлеткі, але зоўсім не тыя, хто стаіць за вялікім і наладжаным наркатрафікам.

Пра БЧБ-сімволіку

Адпраўляючыся ў Менск, вы павінны ведаць, што тут ні ў якім разе не дапускаецца спалучэнне белага і чырвонага колераў. Справа ў тым, што нацыянальны бела-чырвона-белы сцяг Лукашэнка забараніў. Майго бацьку, напрыклад, затрымалі за бела-чырвоны-шалік мюнхенскай “Баварыі”. Вам здаецца, што ўсё гэта немагчыма, але ў Беларусі магчыма ўсё, акрамя перамен. Пакуль.

Майго бацьку прымусілі запсаць відэа, у якім ён асуджае маю дзейнасць. Калі ён спачатку адмовіўся, яму прыгразілі электрашокерам. Пасля чаго адправілі ў турму. Калі я спытаў бацьку, як гэта было, ён адказаў, што ўмовы добрыя: у мясцовай камеры ўсяго 22 чалавекі.

У горадзе больш за 22 км веладарожак. Але тут будзьце асцярожныя, нядаўна адзін беларус быў затрыманы за катафот у бела чырвоным-колеры. Сілавікі заявілі, што мужчына выказваў свае сімпатыў да апазіцыі праз катафот. Ніхто не здзівіўся, бо раней затрымлівалі глуханемых людзей за выкрыкі і аднарукіх зя апладысменты, якія выказвалі свой пратэст.

Я не быў дома амаль 4 гады. Мабыць, ужо ніколі  не буду…

Кожны дзень мы павінны шукаць рашэнні невырашальных задач.

 

Чтобы следить за важными новостями, подписывайтесь на наш канал в Telegram и группы в социальных сетях: Вконтакте, Одноклассники, Facebook, Instagram.