Бібліятэкі, дзе галоўны госць – чытач

“Не скажу, што людзі вельмі спяшаюцца ў бібліятэку, але і скардзіцца на чытача не буду. Сыходзячы з таго, што да нас прыходзяць і дзеці, і моладзь, і дарослыя, вывад атрымліваецца такі: бібліятэкі і сёння патрэбны людзям, – кажа Людміла Неўдах. – Канечне, састаў карыстальнікаў бібліятэк цяпер змяніўся: шмат інфармацыі зараз знаходзяць цераз інтэрнэт, не выходзячы з дому. Тым не менш, многія ідуць і ў у бібліятэку. Раней, заходзіш у чытальную залу, а там і месца вольнага няма, каб сесці. Дык тады бібліятэкары стулы падносілі з другіх аддзелаў. Зараз усё не так”. 

Сёння бібліятэкі Століншчыны наведваюць звыш 28.000 карыстальнікаў. Значную частку сярод іх, а гэта 11.320 чалавек, складаюць дзеці і падлеткі. З Людмілай Іванаўнай мы паспрабавалі ахарактарызаваць сярэднестатыстычнага чытача Століншчыны. “Хто наш чытач? Той, хто мае вольны час. У пераважнасці гэта людзі, якія не працуююць, людзі пажылога ўзросту, пенсіянеры. Моладзі менш, але шмат дзяцей”, – кажа Людміла Неўдах.

Першы чытач – дзіця, хлопчык ці дзяўчынка, год так дзевяці-трынаццаці. Гэты чытач выбірае дзіцячую літаратуру: кнігі ці часопісы з яркімі і каляровымі ілюстрацыямі. Ён можа прыходзіць нават два разы на дзень, асабліва ў час канікул: забяжыць зранку, возьме кніжачку, за дзень яе перагледзіць, перачытае, а потым увечары прыбягае і мяняе на іншую. Тып тэмпераменту ў гэтага чытача самы розны, часта – змешаны: ад шустрага сангвініка да разважлівага меланхоліка. Гэты чытач любіць, калі бібліятэкар бачыць, што ён чытае кнігі, хваліць яго. З задавальненнем ён прымае ўдзел у мерапрыемствах, што ладзяцца ў бібліятэцы. Як кажуць бібліятэкары, гэтая катэгорыя чытачоў – “самая адданая”. Дарэчы, на базе бібліятэк Століншчыны створаны і працуюць 28 аматарскіх аб’яднанняў для дзяцей. Сярод іх – літаратурна-паэтычныя гурткі, лялечныя гурткі, клубы сямейнага чытання.

Другі чытач – намнога старэйшы. Яму прыкладна 55-65 гадоў. У большасці гэта жанчына, якая цікавіцца кулінарыяй, рукадзеллем, любіць іншым разам пачытаць пра каханне ці бавіць час за лёгкім дэтэктывам.

Трэці тып чытача меншы ў параўнанні з першым і другім, але таксама выдзяляецца ў асобную групу. Гэта людзі, якія вучацца. Яны прыходзяць за патрэбнай ім для выканання заданняў літаратурай ці карыстаюцца платнай паслугай бібліятэкі па падборы літаратуры па абранай тэме, напрыклад, для напісання рэферата. У гэтага чытача мала часу, каб сядзець у бібліятэцы. Ён хоча атрымаць патрэбную літаратуру як мага хутчэй.

Яшчэ ў горадзе і ў вёсцы ёсць чытачы, але іх намнога менш, чым папярэдніх, якія па стане здароўя не могуць дабрацца да бібліятэкі. Яны па тэлефоне робяць заказ на выданні і бібліятэкары прыносяць ім кнігі дамоў.

У вёсцы, як і ў горадзе, ёсць яшчэ такія чытачы: людзі, што нідзе не працуюць і злоўжываюць спіртнымі напоямі. Яны вельмі частыя і добрасумленныя чытачы. З імі вельмі цікава гутарыць, яны начытаныя, шмат ведаюць. Адразу і не скажаш, што ў такога чалавека сур’ёзныя праблемы з алкаголем. Ды і кнігі яны вяртаюць у бібліятэку своечасова.   

“Бібліятэка, асабліва ў вёсцы, – гэта астравок асветы, чалавечых зносін, – адзначае дырэктар Столінскай РЦБС. – Людзі прыходзяць у бібліятэку не толькі, каб узяць нешта пачытаць, ім хочацца пагутарыць, асабліва тым, хто жыве адзін. А біблятэкар тут павінен быць не толькі добрым знаўцам сваёй справы, але і чуйным псіхолагам”. Напрыклад, у гарадскія бібліятэкі, дзе працуюць некалькі бібліятэкараў, некаторыя чытачы ідуць да канкрэтнага бібліятэкара, спецыяльна выбіраюць час, калі той працуе, каб не проста ўзяць кнігу, а падзяліцца нечым сваім, быць пачутым. У вёсцы бібліятэкар, наогул, як кніганоша. Часта ён сам прапаноўвае людзям нейкія выданні пачытаць і сам прыносіць іх дамоў чытачам.

“Мы існуем для людзей. Таму галоўнае, каб чытач кожны раз выходзіў з бібліятэкі задаволены. Чытаць сёння ёсць каму, і мы вельмі рады гэтаму, – адзначыла Людміла Неўдах. – Таму я з аптымізмам гляджу на будучае бібліятэкі як інфармацыйнага цэнтра”.