22 ноября 2024, пятница20:52

Общество

Беларусам даводзяць, што іх няма, як няма і іх роднай мовы

21 июня 2020, 10:37

Парад вышыванак у Пінску 2019 г.Фота Васіля Мацкевіча з архіву Медыя-Палесся

Парад вышыванак у Пінску 2019 г.Фота Васіля Мацкевіча з архіву Медыя-Палесся

Ідэолагі «рускага свету» перайшлі да актыўных дзеянняў у інфармацыйнай вайне супраць Беларусі.

Былы кіраўнік распушчанай партыі «Славянскі сабор «Белая Русь» Мікалай Сяргееў на рэсурсе «Телескоп» нядаўна выступіў з шэрагам публікацый пра тое, што беларусаў няма і ніколі не было.У тэксце пад назвай «Русский язык на Белой Руси» аўтар падае сваё бачанне гісторыі нашай краіны, вытокі беларускай мовы і даводзіць пра ўціск рускай мовы, які нібыта цяпер назіраецца ў Беларусі.

Сяргееў пераконвае, што наша краіна ніколі не была самастойнай, без аб’яднання з Расіяй нас чакае заняпад, а беларуская мова з’яўляецца «западнорусским вариантом русского языка».

На думку аўтара, нават першыя плямёны на тэрыторыі сучаснай Беларусі – дрыгавічы, крывічы і радзімічы былі не славянскімі, а рускімі. Як вам такі падыход? І беларусы – гэта не народ, а ўсяго толькі «народность» рускіх.

З урокаў гісторыі мы ведаем, што ў час існавання Вялікага Княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага (ВКЛ) асноўнай дзяржаўнай мовай была старабеларуская – на ёй вялося справаводства, летапісы, была свая палемічная літаратура, на яе перакладаў Біблію Францішак Скарына, на ёй выйшаў славуты помнік прававой культуры і юрыдычнай думкі – Статут ВКЛ 1588 году. Як падае гэту інфармацыю Сяргееў: «После включения западнорусских земель в состав Великого княжества Литовского и Русского (ВКЛиР) русский язык (в западнорусском варианте) был официальным и письменно-литературным языком ВКЛиР (XIV в.–1696 г.) и русских земель Речи Посполитой (1569–1696 г.г.), что было юридически закреплено в третьем Статуте Литовско-Русского государства от 1588 года».

Аўтар наўмысна выкідвае слова «Жамойцкая» з назвы дзяржавы і пастулюе ўключэнне заходнерускіх зямель у Літву, не звяртаючы ўвагу на тое, што да 1323 году сталіцай ВКЛ быў Навагрудак і толькі ў XIV-XVI стагоддзях княства пашыралася як раз на балцкія землі і ахапіла тэрыторыю цяперашняй Літвы, у тым ліку Жмудзь або Жэманцію (на літоўскай мове – «Žemaitija») — рэгіён на паўночным захадзе сучаснай Літвы з цэнтрам у Шаўляі. Так назва «Літва» з беларускага Навагрудка пашыралася на ўвесь рэгіён ВКЛ і засталася за сучаснай Літвой.

Калі ж мова вядзецца пра спробы адраджэння беларускай мовы пад час беларусізацыі у 20-х гадах ХХ стагоддзя і выкарыстанне яе ва ўсіх сферах жыцця БССР, то Мікалай Сяргееў кажа: «вследствие своей полной абсурдности эти затеи неизменно заканчивались провалом».

Палітычных і грамадскіх дзеячаў, якія надалі беларускай мове статус афіцыйнай у 1990 г. Законам «Аб мовах у БССР» і замацавалі гэта ў Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь, аўтар называе «русофобствующий слой творческой интеллигенции».

На думку Сяргеева, гэтым Вярхоўны Савет БССР XI склікання i Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь XII склікання «создал юридическую базу для лишения белорусского (западнорусского) народа его исконного права говорить, думать и получать образование на русском языке». Але больш аўтар абураецца «о тотальной дерусификации белорусов, о радикальном искажении их национального самосознания. Причем упор в этом сомнительном деле делался на всестороннюю фальсификацию исторического и в целом гуманитарного образования. Так, в учебниках истории было полностью исключено использование таких понятий, как Русь и Русская земля относительно территории современной Белоруссии».

а думку аўтара артыкула ўсе назвы трэба рабіць на дзвюх мовах – рускай і беларускай
а думку аўтара артыкула ўсе назвы трэба рабіць на дзвюх мовах – рускай і беларускай

Па словах аўтара, «Развал СССР и политика дерусификации, проводимая в новоявленной Республике Беларусь, неизменно порождали широкие протестные настроения в белорусском обществе, опираясь на которые первым президентом РБ стал депутат Верховного Совета РБ Александр Лукашенко. При этом центральными положениями предвыборной программы Лукашенко были установление государственного двуязычия и Союз с Российской Федерацией».

«Согласно статье 17 действующей Конституции Белоруссии, «государственными языками в Республике Беларусь являются белорусский и русский языки». Соответствующие изменения были внесены и в действовавший с января 1990 года антирусский закон «О языках в Республике Беларусь».

Дык у чым тут русафобія? Яе Сяргееў бачыць у прапагандзе беларускай мовы беларускай дзяржавай, якая, па яго словах, «постоянно внушает белорусским гражданам, что родной для них является исключительно белорусская «мова». Акрамя гэтага аказваецца, што зараз у Беларусі «не прекращаются попытки ограничить область применения русского языка. Так, указатели на дорогах, названия населенных пунктов и улиц, географических объектов (реки, озера и т.д.) выполнены только на белорусском языке, объявления в городском транспорте и минском метрополитене делаются только по-белорусски, зрительная информация на железнодорожных и автобусных станциях представлена также в основном на белорусском языке».

Фота ілюстрацыйнае з архіву Медыя-Палессе
Фота ілюстрацыйнае з архіву Медыя-Палессе

Пастанову тапанімічнай камісіі пры Савеце міністраў па наданні назвам беларускіх населеных пунктаў беларускага гучання аўтар лічыць «порочной», «русофобской затеей». І выснова: «Фактически позиция Топонимической комиссии при Совете министров РБ направлена на формирование нерусского (пропольского) топонимического ландшафта в Белоруссии, что не только грубо искажает белорусскую историю, но и способствует отдалению Белоруссии от России, торможению интеграционных процессов в рамках Союзного государства и ЕАЭС».

Сяргееў настойвае на абавязковым выкарыстанні «русского языка (наряду с национальными) на всех транспортных артериях и узлах ЕАЭС».

Экс-дэпутат Палаты прадстаўнікоў, старшыня Таварыства беларускай мовы імя Францішка Скарыны Алена Анісім у інтэрв’ю «Медыя-Палессю» пракаментавала творчасць Мікалая Сяргеева:

– Такога рода ўкіды сведчаць пра тое, што «рускі свет» – гэта не фантом, гэта самая сапраўдная распрацаваная методыка дзеяння ў сучасных умовах на нерасійскай тэрыторыі. Гэта інфармацыйны захоп тэрыторыі, яшчэ адна спроба завалодаць розумам свядомасцю грамадства, навязаць яму гэта мысленне, якім у свой час карысталася імперская Расія.

Мы ведаем, што нам цяжэй дабіцца беларускай мовы, яе выкарыстання як дзяржаўнай, у той час рускай мовай можна паўсюль бесперашкодна карыстацца.

Гэта сітуацыя з беларускай мовай – прамы вынік таго, як яны дзейнічалі ўсе гэтыя 25 гадоў пасля рэферэндума (25 мая 1995 году на рэферэндум выносілася пытанне «ці згодныя вы з наданнем рускай мове статусу роўнага з беларускай» – Рэд.). Калі ёсць, як кажуць, галава на плячах і адказнасць дзяржаўных асобаў за тое, што Беларусь як самастойная краіна можа знікнуць з іх дапамогай, то, канечне, яны перш за ўсё пачнуць самі карыстацца беларускай мовай, па-другое пачнуць адкрываць новыя школы, надаючы ім статус «школ з беларускай мовай навучання».

Парад вышыванак у Пінску 2019 г.Фота Васіля Мацкевіча з архіву Медыя-Палесся
Парад вышыванак у Пінску 2019 г.Фота Васіля Мацкевіча з архіву Медыя-Палесся

Асноўнае пытанне, як павядзе сябе наша Міністэрства адукацыі. Вось ўжо колькі часу, а нам Міністэрства адукацыі не дае ліцэнзію для Універсітэта імя Ніла Гілевіча (зарэгістраваны як прыватная ўстанова адукацыі ў 2018 годзе – Рэд.), каб мы распачалі навучанне на беларускай мове.

На маю думку, унутры дзяржаўнай сістэмы дзейнічае групоўка, якая праводзіць палітыку «рускага свету» на Беларусі. Для імперскай Расіі – гэта зручная методыка, вельмі зручная нагода, каб пашыраць свае тэрыторыі. Не трэба вялікай вайны, не трэба зброі. Насадзім рускую мову і абвяшчаем, што раз там людзі размаўляюць па-руску, то гэта тэрыторыя нашай краіны. Галоўнае, што такім чынам, пад выглядам захавання правоў чалавека праводзіцца такая захопніцкая палітыка.


Скриншот видео в инстаграме
Степан Постоялко. На заднем фоне Ирина Абельская и Коля Лукашенко. Коллаж «НН»
Иллюстрация media-polesye.com
Фото: kayseriilkhaber.com
Снимок носит иллюстративный характер / Фото: pixabay.com
Фото: Shutterstock
Снимок носит иллюстративный характер / Фото: naviny.media
Александр Лукашенко принимает участие в церемонии открытия конференции ООН по изменению климата в Баку, Азербайджан. 12 ноября 2024 года. Фото: Reuters